Bilim insanları açıkladı: Demansa karşı en etkili yöntem belli oldu

Şimdiye kadar bu durumun neden gerçekleştiği bilim insanlarını şaşırtıyordu. Ancak, Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) taramaları, beynin nasıl değiştiğini daha iyi anlamaya yardımcı oldu. Montreal’deki McGill Üniversitesi’nden Natalie Phillips, çift dil konuşmanın beynin boyutunu artırdığını ve bunun demansa karşı önemli bir koruma sağladığını belirtti.

Phillips’in açıklamalarına göre, daha büyük bir beyin rezervine sahip kişiler, demansa neden olan hasara karşı daha dayanıklı hale geliyor. Çift dil bilen bireylerin dil merkezlerindeki hücre sayısı artarken, öğrenme ve duygularla bağlantılı beyin bölgelerinde de hacim artışı gözlemleniyor.

Ayrıca, farklı bir dil konuşmanın beynin daha verimli ve uyum sağlayabilir hale gelmesini sağladığı belirtiliyor. Eğer demans nedeniyle beyin küçülmeye başlarsa, beyin alternatif yollar kullanarak aynı bilgilere ulaşabiliyor.

Araştırmalar, dil değiştirme pratiğinin bilişsel rezervi güçlendirdiğini ve bunun, karar verme, planlama ve dikkat gibi yürütücü işlevleri geliştirdiğini gösteriyor. Phillips ve ekibi, 2024 yılında yaptıkları çalışmada, iki dil bilen kişilerin beyin sağlığını daha uzun süre koruyabildiğini ortaya koydu.

MRI taramalarında, çift dil konuşan demans hastalarının hipokampus bölgelerindeki aktivite kaybının tek dil konuşanlara göre çok daha az olduğu gözlemlendi. Ancak, bu beyin bölgesinin büyüklüğünde bir fark olmadığı belirtildi. Bu da iki dil bilmenin beyin hafıza merkezini güçlendirdiğini, ancak fiziksel olarak büyütmediğini gösteriyor.

Toronto’daki York Üniversitesi’nden Ellen Bialystok, çift dil bilmenin demansı tamamen engellemediğini, ancak başlangıcını geciktirdiğini ifade etti. “Demans bir noktada ortaya çıkıyor, ancak çift dil konuşan bireylerde bu çok daha geç başlıyor. Düşünün, aileler bu ekstra zamanı nasıl değerlendirebilir?” diye ekledi.

Ancak, Birleşik Krallık’ta yalnızca nüfusun yüzde 10’u ikinci bir dili konuşabiliyor. Buna rağmen, uzmanlar yeni bir dil öğrenmek için asla geç olmadığını vurguluyor. Northwestern Üniversitesi’nden Victoria Marian, yetişkinlikte bile yeni bir dil öğrenmenin beyin sağlığı için olumlu etkiler sağladığını belirtti. Ne kadar uzun süre ikinci bir dil konuşulursa, beynin o kadar fazla uyarıldığı ifade ediliyor.

İngiltere’de şu anda yaklaşık 982 bin demans hastası bulunuyor ve bu sayının 2040 yılına kadar 1,4 milyona ulaşması bekleniyor. Ancak, NHS verilerine göre, demans vakalarının yüzde 40’ı önlenebilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek kilo vermek, egzersiz yapmak ve sigarayı bırakmak gibi alışkanlıkların demans riskini azaltabileceği belirtiliyor.